29 Mart 2019 Cuma

İsrafı Önlemek İçin Öneriler


1.       İhtiyacınızdan fazla ekmek almayın. Uzun süreli ekmek depolamak istiyorsanız buzdolabı ve derin dondurucunuzu kullanabilirsiniz.
2.       Bayat ekmekler (küflenmeden) ekmek tatlısı yapılabilir ya da ufalanarak buzlukta saklanabilir ve galeta unu yerine kullanılabilir.
3.       Özellikle uzun sürede pişen yemekler için düdüklü tencere kullanılabilir. Bu, doğalgaz israfını önler aynı zamanda size zaman kazandırır ve yiyeceklerin besin değeri korunur.
4.       Ocakta büyük bir ateşin üzerine küçük bir tencere koymak yanlıştır. Bu şekilde tencereyle birlikte ortamı da ısıtmış olursunuz. Ateşin büyüklüğüne göre tencere seçilmeli ve tencere tabanı ısıyı eşit yayabilecek düz bir taban olmalıdır.
5.       Dondurulmuş gıdalar önceden çözdürülürse yemeğin pişme süresi kısalır.
6.       Sebze ve meyveleri ihtiyacınız olduğu kadar taneyle market reyonlarından alabilirsiniz. Böylece her seferinde beklememiş, taze ürünler tüketebilirsiniz.
7.       Konserve, dondurulmuş gıda, yoğurt, peynir, şarküteri ürünleri, et gibi çabuk bozulabilecek gıdaları ihtiyaç olduğu kadar ve küçük gramajlı paketler halide satın alabilirsiniz.
8.       Sebzeleri ve meyveleri yıkadıktan sonra buzdolabında saklayacaksanız, kurulayarak kapalı bir kaba ya da buzdolabı poşetine koyun. Islak bırakıldıklarında kapta ve poşete biriken su yiyecekleri çürütür.
9.       Haftalık olarak sebze alışverişi yapanlar; mantar, kabak, patlıcan ve ıspanakları buzdolabında saklarken kese kağıdına koyduklarında sebzelerinin uzun süre taze kalmalarını sağlayabilir.
10.   Buzdolabında en çok çöpe giden besinlerden biri de yeşilliklerdir. Maydanoz, marul ve taze soğanları yıkayıp kuruttuktan sonra vakumlu kap ya da havası alınabilen buzdolabı poşetlerinde uzun süre saklayabilirsiniz.
11.   Market alışverişi sonrasında aynı üründen bir tane daha aldığınızı fark ederseniz, yeni aldığınız ürünü dolabın arka tarafına, eski ürünü rafın ön tarafına yerleştirin. Aksi takdirde yeni ürün bitene kadar, dolaptaki eski ürün bozularak çöp olabilir.
12.   Çiğ sebze ve meyve atıkları ile organik gübre yapabilir ve bahçenizdeki bitkileri kendi yaptığınız gübre ile besleyebilirsiniz.
13.   Sebzelerin sapları ve kabuklarından yemeklerde kullanabileceğiniz sebze suları hazırlayabilirsiniz.
14.   Yemek servisinde büyük porsiyonlar yerine küçük porsiyonlar tercih edilmelidir. Böylece tabakta kalan yemekler çöpe atılmaktan kurtulur.
15.   Kağıt ve plastik atıklar ev atıkları ile karıştırılmamalı, geri dönüşüm sağlanmalıdır.
16.   Bulaşık ve çamaşır makineleri tam doldurularak çalıştırılmalı, az miktarda çamaşır yıkamak için yarım yük ile çalıştırılabilen makineler tercih edilmelidir.
17.   Enerji tasarrufu için beyaz eşyalarda A+, A++, A+++ enerji sınıflarındaki eşyalar kullanılmalıdır.
18.   Odadan çıkarken lamba kapatılmalı, gereksiz aydınlatma yapılmamalıdır.
19.   Aydınlatmada enerji tasarruflu lambalar kullanılmalıdır.
20.   Televizyonlar sadece kumandadan kapatıldığında standby modundayken elektrik harcaması yapar. Fişi çektiğinizde ay sonunda elektrik faturanızdaki azalmayı görebilirsiniz.
21.   Küçük ev aletleri ile işiniz bittikten sonra fişlerini çekmek enerji tasarrufu sağlar.
22.   Seyahate çıkarken buzdolabı en düşük soğutma seviyesine getirilmelidir.
23.   Azar azar ütülemek yerine ütülenecek giysileri biriktirerek ütü yapılmalıdır. Parça parça yapılan ütüde her seferinde ütünün ısınması beklenir, bu da boşa harcanan zaman ve elektrik demektir.
24.   Fırını önceden ısıtmamak ve yemeğin pişmesine 5 dakika kala fırını kapatmak elektrik kullanımında tasarruf sağlar.
25.   Musluk ve klozet rezervuarlarında su kaçağı olmadığından emin olunmalıdır.
26.   Klozete tuvalet kağıdı, peçete vb. atılmamalıdır. Bu, fazla su tüketimine sebep olabilir.
27.   Sebzeleri akan su altında yıkamaktansa, sirkeli suda bekletmek daha tasarruflu bir yöntemdir.
28.   Daha iyi bir ısınma ve doğalgaz faturasında tasarruf için pencerelerde çift cam kullanılmalı ve radyatörlerin önü eşyalar ile kapatılmamalıdır.
29.   Kışın yeterince ısınan evde camlar açılmamalı, ısı ayarı düşürülmelidir.
30.   Binada çatı, dış duvar ve pencerelerde ısı yalıtımı yapılmalıdır.
31.   Yalıtımsız binalarda radyatör ısısı, binanın dış duvarına yansır. Isıyı kaybetmemek için radyatör arkalarına ısı yalıtım levhası koyabilirsiniz.
32.   Buzdolabını ısınan eşyaların yanına ya da doğrudan güneş ışığı alan bir yere koymayın. Bu, dolabın daha fazla soğutma yapabilmek için daha fazla enerji harcamasına neden olur.
33.   Çamaşır makinesinde 30-40 derece arası su sıcaklığı idealdir. Bulaşık yıkamada 60 derecenin üzerine çıkılmamalıdır.
34.   Evin en sık kullandığınız bölümlerinde gün ışığından faydalanabilirsiniz. Yemek masasını, sandalyeleri ve çalışma masasını cama yakın yerleştirmek gibi.
35.   Bina içinde hareket sensörlü lambalar tercih edilerek, ışığın uzun süre yanık kalması önlenebilir.
36.   Kağıt tasarrufu için geri dönüşüm tercih edilmelidir.
37.   Evinizde nüfus azsa sebze ve meyvelerin boyutlarını fazla büyük almayın.
38.   Aldığınız file soğanı buzdolabında saklayarak, daha uzun süre dayanmalarını sağlayabilirsiniz.
39.   Sıvı deterjan, yumuşatıcı, yüzey temizleyici gibi temizlik malzemeleriniz bittiğinde şişeyi biraz su ile çalkalayarak en az 2 seferlik kullanım elde edebilirsiniz.
40.   Çocuğunuza para biriktirmeyi öğretin ve alışverişe birlikte çıkın. Örnek davranışlar sergilemeniz, tasarruflu alışverişi ona anlatmanız çocuğunuzun bilinçlenmesini sağlar ve o da gelecek nesillere sizden öğrendiklerini aktarabilir.



Türkiye'de İsraf Raporu


Ticaret Bakanlığı Türkiye'nin israf raporunu açıkladı. Rapora göre, Türkiye'de haftada ortalama 2 ekmek israf edilirken, cep telefonu değiştirme sıklığı 3,7 yıl olarak açıklandı. Gıdaların tüketilmeden çöpe atıldığını belirtenlerin oranı ise yüzde 22,8 oldu.

Ticaret Bakanlığınca açıklanan Türkiye İsraf Araştırması'na göre, haftada ortalama 2 ekmek israf edilirken, vatandaşların cep telefonu değiştirme sıklığı ortalama 3,7 yılı, otomobil değiştirme sıklığı 8 yıl ve üzerini buluyor.

GIDALARIN TÜKETİLMEDEN ÇÖPE ATILMA ORANI YÜZDE 22,8

Gıda tüketim davranışları ve israfına ilişkin sonuçlara göre, bireylerin çoğu haftada bir gıda alışverişi yaparken, alışverişte en fazla marketler ve ardından pazarlar kullanılıyor. Türk halkının geleneksel yapısı ve alışkanlıklarına paralel olarak hanelerin büyük çoğunluğu evinde yemek pişiriyor. 2017 araştırma sonuçları dikkate alındığında bitirilemeden çöpe atılan yemek miktarında artış olduğu tespit edilirken, gıdaların tüketilmeden çöpe atıldığını belirtenlerin oranı yüzde 22,8 oldu. Bunun nedenleri gıdanın bozulması ve tüketilememesi olarak kayıtlara geçti.

HAFTADA ORTALAMA İKİ EKMEK ÇÖPE ATILIYOR

Araştırmaya katılanların, bireysel günlük ekmek tüketim miktarı ortalama yaklaşık 0,78 adet olarak tespit edilirken, haftada ortalama iki adet ekmek çöpe atılıyor. Satın aldığı ekmeği tüketemeden çöpe attığını ifade eden bireylerin oranı ise yüzde 11,7 olarak belirlendi.

İSRAF'IN ÖNEMİ

Yılda 805 milyon insanın (Dünya nüfusunun % 11,3’ü, gelişmekte olan ülke nüfuslarının %13,5’i) yetersiz beslendiği, yaklaşık 10 milyon
insanın ise açlık ve yetersiz beslenmeden hayatını kaybettiği dünyamızda, yıllık 1,3 milyar ton gıdanın israf edildiği tahmin edilmektedir.
Bu israfın ekonomik değeri ise 1 trilyon ABD $’na karşılık gelmektedir.
Dünya Gıda Örgütü verilerine göre israf edilen veya kayba uğrayan miktar, dünya gıda üretiminin üçte birini oluşturmaktadır.
Dünyadaki gıda kaybı ve israfının dörtte birinin önlenmesiyle bile yetersiz beslenen 805 milyon insanın gıda ihtiyacı karşılanabilmektedir.
Avrupa ve Kuzey Amerika ülkelerinde kişi başı gıda israfı yıllık 95-115 kg, Sahra Altı Afrika’sı ve Güney-Güney Doğu Asya’da ise 6-11 kg arasındadır.
Gıda kayıp ve israfının ekonomik karşılığı, gelişmiş ülkelerde 680 milyar ABD $, gelişmekte olan ülkelerde ise 310 milyar ABD $’dır.
ABD’de gıda üretimi için su kaynaklarının % 80’i, toplam arazilerin % 50’si ve enerji bütçesinin % 10’u kullanılmasına rağmen üretilen gıdanın % 40’ı
israf edilmekte veya kayba uğramaktadır. Son 40 yılda gıda israfı % 50 oranında artış göstermiştir.
Her 6 Amerikalıdan 1’i gıdaya erişimde sıkıntı yaşamaktadır.
İsrafın % 15 oranında azaltılması halinde, ABD’de açlıkla karşı karşıya olan 25 milyon insanın gıda ihtiyacı karşılanabilecektir.
Kanada’da tarladan sofraya kadar uzanan gıda zincirinde kayba uğrayan veya israf edilen gıda miktarının ekonomik karşılığı 27 milyar ABD $’dır.
Bu değer toplam gıda üretiminin yaklaşık % 40’ına, Kanada Gayrı Safi Yurt İçi Hâsılası’nın (GSYİH) ise % 2’sine denk gelmektedir.
Bu değer, aynı zamanda en fakir 32 ülkenin GSYİH toplamından fazladır. Avrupa Birliğinde her yıl 89 milyon ton gıda (kişi başı 176 kg) israfı yapılmakta olup bunun ekonomik karşılığı 11,4 milyar €’dur.
Bu miktarın 2025 yılına kadar % 50 oranında azaltılması hedeflenmektedir. Tüm gıda israfının % 42’si evlerde, % 39’u üretim safhasında,
% 14’ü yiyecek/içecek hizmeti sektöründe (catering), % 5’i toptancı veya perakendeciler tarafından yapılmaktadır. AB Komisyonunun 2010 yılı bulgularına göre; AB’nin yıllık ekmek üretimi 32 milyon ton civarında olup toplam tüketim 22,5 milyon tondur (kişi başı ortalama tüketim 50 kg).
Bu veriler ışığında AB’de üretilen ekmeğin yaklaşık % 30’u israf edilmektedir.
İngiltere Çevre Gıda ve Kırsal İşler Bakanlığı (DEFRA) tarafından yayımlanan 27 Temmuz 2010 tarihli rapora göre; 2008 yılında satın alınan tüm gıda ve içeceklerin % 15,
ekmeğin ise % 32 oranında israf edildiği belirtilmektedir.
İngiltere Atık ve Kaynaklar Eylem Programı (WRAP) verilerine göre yıllık unlu mamuller israfının 680.000 ton, maliyetinin ise 1,1 milyar Pound
(yaklaşık 1,8 milyar ABD$) olduğu hesaplanmıştır. İngiltere’de toplam gıda ve içecek israfı ve kaybı 8,3 milyon tondur. Bu miktarın 5,3 milyon tonu önlenebilir düzeydedir.
Avusturya’da bir yılda üretilen ekmeğin % 10’u (yıllık 70 bin ton) israf edilmekte olup bu israf 1 milyon Avusturyalının yıllık tüketimine karşılık gelmektedir.
Alman Tarım Bakanlığı verilerine göre Almanya’da her yıl 11 milyon ton gıda israf edilmektedir. İsrafın % 60’ı hane halkı, % 20’si satış yerleri, % 17’si ise
restoran ve kafelerde gerçekleşmektedir. Her yıl kişi başına yaklaşık 81,6 kg gıda israf edilmekte olup bunun 53 kg önlenebilir israftır.
İtalya’da hububat ürünleri üretimi kişi başı yıllık 158 kg, fiili tüketim ise 94 kg olarak gerçekleşmektedir. Yani üretimin yaklaşık % 40’ı israf edilmekte veya kayba uğramaktadır.
Gelişmiş ülkelerde çöpe atılan gıdaların % 40'ı, aslında yenebilecek durumdadır.
Gelişmiş ülkeler yılda yaklaşık 222 milyon ton yenebilir ürünü heba etmektedir. Bu miktar, neredeyse Sahra Altı Afrika ülkelerinin yıllık toplam gıda üretimine karşılık gelmektedir.
Gelişmekte olan ülkelerde yiyeceklerin ziyan olmasının nedenleri ise daha farklıdır. Fakir ülkelerde, taşımacılık ve depolama alanındaki yetersizlikler nedeniyle hasatın
% 40'ı daha tarladan tüketiciye ulaştırılırken ziyan olmaktadır. Ayrıca ürünlerin işlenmesi ve paketlenmesi aşamasında da kayıplar meydana gelmektedir.
Gelişmekte olan ülkelerde yılda 150 milyon ton buğday heba olmaktadır. Bu kayıp, tüm fakir ülkelerdeki açlığı ortadan kaldırabilecek buğday miktarının altı katını oluşturmaktadır.


Alıntı: http://www.ekmekisrafetme.com/Pages/GenelBilgiler/DunyadaIsraf.aspx